مطالعهی تطبیقی صنعت سفالگری شرق ایران با حوزهی فارس در دورهی هخامنشی (نمونهی موردی: محوطهی دهانه غلامان)

شاهنشاهی هخامنشی که بخشهایی از آسیای مرکزی تا خاورمیانه را شامل میشد، از مهمترین سلسلههای تاریخ ایران به شمار میرود. این دوره بیشتر با آثار سلطنتی شناخته شده است. شناخت صنعت سفالگری به عنوان مبحث کلیدی در باستانشناسی به معنای مطالعهی روزمرهترین شئ برای ساکنین باستانی هر منطقه است. در این نوشتار، حوزهی فرهنگی فارس که از کانونهای مطالعاتی مهم دورهی هخامنشی است با حوزهی شرقی ایران، از جنبهی صنعت سفالگری بحث میشوند. دهانه غلامان به عنوان نمونهی موردی طی چندین فصل کاوش باستانشناختی شده و به علاوه، دادههای سفالی فراوانی از آن بهدست آمده است. در این زمینه، سؤال کلیدی نوشتار حاضر، عبارت است از: سفالهای دهانه غلامان با سفالهای هخامنشی حوزهی فارس از چه جهاتی قابل مقایسه هستند؟ بنابراین، شناخت وجوه مشترک میانسفالهای فارس و دهانه غلامان به منظور مطالعهی تأثیر و تأثرات فرهنگی دلیل نگارش مقاله حاضر است؛ در این راستا، نمونههای سفالی حوزهی فارساز محوطههای پاسارگاد، مجموعهی تخت جمشید، بررسی تخت جمشید، قلعهی کلی (جینجان)، تل نورآباد و تل اسپید با دهانه غلامان، مقایسهی تطبیقی میگردد. روش تحقیق نوشتار حاضر به صورت مطالعات میدانی و مشاهدات عینی بوده است. وجوه و عناصر مشترک میان سفال های دهانه غلامان و فارس شامل برخی اشکال سفالی، شکل لبه، رنگ پوشش بیرونی و شیوهی تزئین سفال میشود. با این حال، به دلیل وجود عناصر بومی در دهانه غلامان نمیتوان منکر وجوه افتراق میان این دو حوزهی فرهنگی در دورهی هخامنشی نیز شد.